Udajemy się do wsi Zabłocie położonej w
województwie lubelskim, oddalonej o 19 km od Białej Podlaskiej.
Z okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych
postanowiłem zabrać Was na wirtualną wycieczkę do Lasu Łysochy. Jak głosi
miejscowa legenda przekazywana z pokolenia na pokolenie jest to miejsce
niezwykłe tutaj miała ukazywała się Matka Boska. Miejsce to zasłynęło jeszcze w
czasach, gdy „Unici Podlascy”, za swoje przywiązanie do wiary ojców byli w
okrutny sposób prześladowani przez władze Carskiej Rosji. To właśnie w tym
miejscu znajdowali pocieszenie i siłę do trwania przy swojej wierze pomimo okrutnych
prześladowań. I tu również jak głoszą miejscowe przekazy miały mieć miejsce
cudowne uzdrowienia chorych i inne cudowne zjawiska, których nie da się w
normalny sposób wytłumaczyć.
Las Łysochy położony jest na południowo- wschodnim
krańcu wsi Zabłocie. Przy dość ostrym zakręcie drogi prowadzącej z Zabłocia do
Swór na skraju lasu i gruntowej drogi możecie ujrzeć taki o to znak.
Chociaż moim początkowym celem nie było pisanie o Unitach
Podlaskich to chcąc pisać o takim miejscu jak Las Łysochy, nie sposób, aby nie
wspomnieć o ich historii i okrutnych prześladowaniach, jakich doznali od
ówczesnych władz Carskiej Rosji. Tym bardziej, iż zbliżające się święta to chyba czas ku temu odpowiedni aby wspomnieć o tych których krew przelano w obronie wiary. I chociaż nie mogę tu wspomnieć i wymienić wszystkich miejscowości które doświadczyły prześladowań gdyż było ich zbyt wiele to choć w kilku przykładach wspomnieć należy dla ich pamięci. A ich okrutny los, jakiego doświadczyli
w latach zaborów niech będzie ostrzeżeniem dla każdego z nas.
Fragment archiwalnej mapy PAS 40 SŁUP 36 Biała Podlaska Wojskowego Instytutu Geograficznego wyd. 1931 r |
Swory Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa do której
należy wieś Zabłocie.
|
Pierwsze wzmianki o cudownym miejscu na skraju lasu w
pobliżu wsi Swory możemy odnaleźć w książce Pt: „Czasy
Nerona w XIX Wieku pod rządem moskiewskim czyli Ostatnie Chwile Unii w Dyecezyj
Chełmskiej. Fakta zebrane przez kapłanów unickich i naocznych świadków.
uzupełnił i wydał Ks. J P. B.”. wyd. 1878 r.
Może na samym początku małe wyjaśnienie z mojej strony dla
czytelników. Dlaczego w owej książce jest mowa o Sworach a nie o Zabłociu
pomimo, iż Las Łysochy znajduje się właśnie na skraju wsi Zabłocie. Otóż wieś
Zabłocie w tamtych czasach po prostu jeszcze nie istniała.
Zabłocie powstaje dopiero w okresie międzywojennym po
przeprowadzeniu komasacji gruntów gdzie na pustych polach zaczęli osiedlać się
mieszkańcy Swór.
Swory ul. Szkolna dawny cmentarz Unicki.
|
Swory w okresie prześladowań religijnych szczególnie
ucierpiały od władz Carskiej Rosji z uwagi na fakt, iż kwaterowały tu na stałe
dwie sotnie kozackie, stosujące terror w stosunku do Unitów, ale także
pozostawały na utrzymaniu mieszkańców wsi doprowadzając ich w ten sposób do
skrajnej nędzy, co miało również na celu doprowadzić Unitów do wyrzeczenia się
swojej wiary i przejścia na prawosławie.
O cudownych objawieniach na skraju lasu Łysochy szybko zrobiło się
głośno wśród Unitów zamieszkujących okoliczne wsie, ale i stosunkowo szybko o
tym miejscu dowiedziały się władze carskiej Rosji, zdające sobie sprawę z tego,
że takie miejsca sprawiają, iż opór Unitów narasta przeciwko nawracaniu na
prawosławie. I dlatego władze postanowiły nie dopuszczać do niego Unitów,
którzy udawali się z pielgrzymką do miejsca objawienia Matki Boskiej. Jak
głoszą przekazy konie Kozaków nie chciały słuchać poleceń swoich jeźdźców usiłujących
rozganiać lud gromadzący się w miejscu objawienia.
Chociaż najbardziej znanym miejscem z prześladowań Unitów
jest Pratulin gdzie wojsko carskie krwawo rozprawiło się z obrońcami wiary
zabijając trzynastu z nich a 180 raniąc. To jednak całe Podlasie w tamtych
czasach było areną okrutnych prześladowań na tle religijnym, gdzie prosty lud
niejednokrotnie wolał umrzeć niż wyrzec się swojej wiary.
Pratulin odbudowana dawna świątynia Unicka. Poniżej zbiorowa
mogiła zamordowanych męczenników w Pratulinie.
|
Kłoda pomnik poświęcony rodzinie Koniuszewskich
prześladowanych za wiarę.
|
Historię nawracania na prawosławie przez Moskali rodziny Koniuszewskich
opisał w swojej książce na str. 86. Mgr. pr. Bolesław Górny – „Monografia Powiatu Bialskiego
Województwa Lubelskiego” wyd.1939 r.
Cmentarz Unicki w Sycynie. |
Ciekawostką jest, że w czasach prześladowań na tle religijnym
Unitów w Carskiej Rosji były respektowane swobody wyznaniowe muzułmanów. Natomiast
Watykan właśnie z powodu prześladowań Unitów zerwał stosunki dyplomatyczne z
Rosją.
Fundament dawnej cerkwi Unickiej na cmentarzu w Sycynie.
|
Życzę wszystkim szczęśliwych i spokojnych Świąt oraz
wytrwałości w życiu i Waszej wierze.
Źródła:
- „Czasy Nerona w XIX Wieku pod
rządem moskiewskim czyli Ostatnie Chwile Unii w Dyecezyj Chełmskiej. Fakta
zebrane przez kapłanów unickich i naocznych świadków. uzupełnił i wydał Ks. J
P. B.”. wyd. 1878 r.
- Bolesław Górny – Monografia Powiatu Bialskiego Województwa
Lubelskiego wyd. 1939 r.
- Wykorzystano Fragment archiwalnej mapy Wojskowego
Instytutu Geograficznego PAS 40 SŁUP 36 Biała Podlaska. wyd. 1931 r.
-
Własne obserwacje i ustalenia terenowe.