Las Łysochy. Miejsce Kultu Matki Bożej.

Udajemy się do wsi Zabłocie położonej w województwie lubelskim, oddalonej o 19 km od Białej Podlaskiej.

Z okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych postanowiłem zabrać Was na wirtualną wycieczkę do Lasu Łysochy. Jak głosi miejscowa legenda przekazywana z pokolenia na pokolenie jest to miejsce niezwykłe tutaj miała ukazywała się Matka Boska. Miejsce to zasłynęło jeszcze w czasach, gdy „Unici Podlascy”, za swoje przywiązanie do wiary ojców byli w okrutny sposób prześladowani przez władze Carskiej Rosji. To właśnie w tym miejscu znajdowali pocieszenie i siłę do trwania przy swojej wierze pomimo okrutnych prześladowań. I tu również jak głoszą miejscowe przekazy miały mieć miejsce cudowne uzdrowienia chorych i inne cudowne zjawiska, których nie da się w normalny sposób wytłumaczyć.

Las Łysochy położony jest na południowo- wschodnim krańcu wsi Zabłocie. Przy dość ostrym zakręcie drogi prowadzącej z Zabłocia do Swór na skraju lasu i gruntowej drogi możecie ujrzeć taki o to znak.

Chociaż moim początkowym celem nie było pisanie o Unitach Podlaskich to chcąc pisać o takim miejscu jak Las Łysochy, nie sposób, aby nie wspomnieć o ich historii i okrutnych prześladowaniach, jakich doznali od ówczesnych władz Carskiej Rosji. Tym bardziej, iż zbliżające się święta to chyba czas ku temu odpowiedni aby wspomnieć o tych których krew przelano w obronie wiary. I chociaż nie mogę tu wspomnieć i wymienić wszystkich miejscowości które doświadczyły prześladowań gdyż było ich zbyt wiele to choć w kilku przykładach wspomnieć należy dla ich pamięci. A ich okrutny los, jakiego doświadczyli w latach zaborów niech będzie ostrzeżeniem dla każdego z nas.

Fragment archiwalnej mapy PAS 40 SŁUP 36 Biała Podlaska Wojskowego Instytutu Geograficznego wyd. 1931 r

Swory Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa do której należy wieś Zabłocie.

Pierwsze wzmianki o cudownym miejscu na skraju lasu w pobliżu wsi Swory możemy odnaleźć w książce Pt: „Czasy Nerona w XIX Wieku pod rządem moskiewskim czyli Ostatnie Chwile Unii w Dyecezyj Chełmskiej. Fakta zebrane przez kapłanów unickich i naocznych świadków. uzupełnił i wydał Ks. J P. B.”. wyd. 1878 r.

Może na samym początku małe wyjaśnienie z mojej strony dla czytelników. Dlaczego w owej książce jest mowa o Sworach a nie o Zabłociu pomimo, iż Las Łysochy znajduje się właśnie na skraju wsi Zabłocie. Otóż wieś Zabłocie w tamtych czasach po prostu jeszcze nie istniała.

Zabłocie powstaje dopiero w okresie międzywojennym po przeprowadzeniu komasacji gruntów gdzie na pustych polach zaczęli osiedlać się mieszkańcy Swór.

Swory ul. Szkolna dawny cmentarz Unicki.

Swory w okresie prześladowań religijnych szczególnie ucierpiały od władz Carskiej Rosji z uwagi na fakt, iż kwaterowały tu na stałe dwie sotnie kozackie, stosujące terror w stosunku do Unitów, ale także pozostawały na utrzymaniu mieszkańców wsi doprowadzając ich w ten sposób do skrajnej nędzy, co miało również na celu doprowadzić Unitów do wyrzeczenia się swojej wiary i przejścia na prawosławie.

O cudownych objawieniach na skraju lasu Łysochy szybko zrobiło się głośno wśród Unitów zamieszkujących okoliczne wsie, ale i stosunkowo szybko o tym miejscu dowiedziały się władze carskiej Rosji, zdające sobie sprawę z tego, że takie miejsca sprawiają, iż opór Unitów narasta przeciwko nawracaniu na prawosławie. I dlatego władze postanowiły nie dopuszczać do niego Unitów, którzy udawali się z pielgrzymką do miejsca objawienia Matki Boskiej. Jak głoszą przekazy konie Kozaków nie chciały słuchać poleceń swoich jeźdźców usiłujących rozganiać lud gromadzący się w miejscu objawienia.

Chociaż najbardziej znanym miejscem z prześladowań Unitów jest Pratulin gdzie wojsko carskie krwawo rozprawiło się z obrońcami wiary zabijając trzynastu z nich a 180 raniąc. To jednak całe Podlasie w tamtych czasach było areną okrutnych prześladowań na tle religijnym, gdzie prosty lud niejednokrotnie wolał umrzeć niż wyrzec się swojej wiary.

Pratulin odbudowana dawna świątynia Unicka. Poniżej zbiorowa mogiła zamordowanych męczenników w Pratulinie.

Kłoda pomnik poświęcony rodzinie Koniuszewskich prześladowanych za wiarę.

Historię nawracania na prawosławie przez Moskali rodziny Koniuszewskich opisał w swojej książce na str. 86.  Mgr. pr. Bolesław Górny – „Monografia Powiatu Bialskiego Województwa Lubelskiego” wyd.1939 r.

Cmentarz Unicki w Sycynie.

Ciekawostką jest, że w czasach prześladowań na tle religijnym Unitów w Carskiej Rosji były respektowane swobody wyznaniowe muzułmanów. Natomiast Watykan właśnie z powodu prześladowań Unitów zerwał stosunki dyplomatyczne z Rosją.

Fundament dawnej cerkwi Unickiej na cmentarzu w Sycynie.

Życzę wszystkim szczęśliwych i spokojnych Świąt oraz wytrwałości w życiu i Waszej wierze.

Źródła:

- „Czasy Nerona w XIX Wieku pod rządem moskiewskim czyli Ostatnie Chwile Unii w Dyecezyj Chełmskiej. Fakta zebrane przez kapłanów unickich i naocznych świadków. uzupełnił i wydał Ks. J P. B.”. wyd. 1878 r.

- Bolesław Górny – Monografia Powiatu Bialskiego Województwa Lubelskiego wyd. 1939 r.

- Wykorzystano Fragment archiwalnej mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego PAS 40 SŁUP 36 Biała Podlaska. wyd. 1931 r.

- Własne obserwacje i ustalenia terenowe.