Tajemniczy Krąg „Uroczysko Mucharyniec”. (Muszaryniec).

Udajemy się do Krzywowólki wsi położonej w województwie lubelskim oddalonej o 43 km od Białej Podlaskiej. Chociaż planujemy odwiedzenie tej wsi nie jest ona głównym celem naszej dzisiejszej podróży a jedynie krótkim przystankiem podczas naszej wyprawy gdyż w pewien sposób została powiązana z miejscową legendą i miejscem, do którego się kierujemy.

Głównym celem naszej dzisiejszej wyprawy jest „Uroczysko Mucharyniec”, dość nietypowe miejsce w lesie, jak bardzo nietypowe o tym będziecie się mogli wkrótce przekonać sami.

Na temat uroczyska powstało wśród okolicznych mieszkańców kilka legend. W tym miejscu muszę zaznaczyć, że nazwy tej powszechnie używają mieszkańcy okolicznych wsi, również i ja podczas naszej dzisiejszej opowieści będę używał tej nazwy. Niemniej jednak winien jestem czytelnikom krótką informację, która może być pomocna w odszukaniu tego miejsca gdyż możecie się spotkać z mapami, na których będzie widniała nazwa „Muszaryniec”, oczywiście obie nazwy dotyczą tego samego miejsca.

Po dojechaniu do Krzywowólki tuż przy zabytkowej kapliczce skręcamy z głównej drogi w kierunku zachodnim w celu dotarcia do miejscowej kaplicy. Po drodze zatrzymujemy się na chwilę przy tablicy informacyjnej, na której widnieje mapa z zaznaczonym szlakiem rowerowym prowadzącym na Mucharyniec, oraz krótkim opisem miejscowych podań na temat tego miejsca. Z uwagi na fakt, iż przed wyruszeniem w teren dokładnie zapoznaliśmy się z mapami i zdjęciami satelitarnymi od razu zauważamy drobny błąd, czy jak kto woli nieścisłość na zamieszczonej tutaj mapie. Sęk w tym, że zamieszczona mapa wprowadza w błąd ewentualnych podróżników, co do lokalizacji tajemniczego kręgu, którzy by chcieli go odwiedzić.

Docieramy do kaplicy, przy której znajduje się kamień, który według miejscowego podania został tutaj przeniesiony z uroczyska „Mucharyniec”. Jak głosi jedna z miejscowych legend na „Mucharyńcu”, miała się ukazać Matka Boska, czego dowodem są pozostawione ślady stóp na kamieniu po tym objawieniu oraz odcisk różańca. Oglądamy z zainteresowaniem ów kamień czy uda się nam dojrzeć ślady stóp? No cóż pozostawiamy tą kwestię do oceny Wam.

Podczas naszej wyprawy na „Mucharyniec”, pogoda nam nie sprzyja zachmurzone niebo sprawiało, że dzień mimo wczesnej godziny jest szary i ponury, a co gorsza ciemne chmury zwiastują nam opady deszczu, który może nie tylko utrudnić, ale także uniemożliwić kontynuowanie wyprawy. Będąc przy kaplicy postanowiliśmy sprawdzić tzw: „szlak rowerowy”, który prowadzi obok kaplicy w kierunku zachodnim do lasu i na „Mucharyniec”. Chociaż początkowo polna droga wydawałoby się, że jest dość dobrze utrzymana to w okolicach lasu szybko rozczarowuje nas jej stan, wobec czego postanowiliśmy zawrócić i dotrzeć na „Mucharyniec” inną drogą od południowego zachodu.

Z Krzywowólki drogą asfaltową docieramy do wsi, Sajówka, w której to skręcamy pomiędzy zabudowaniami w prawo na polną drogę ( w kierunku północno zachodnim). Półkilometrowy odcinek dobrze utrzymanej polnej drogi pomimo opadów deszczu pokonujemy bez żadnych problemów docierając do ostatnich zabudowań wsi. Tutaj też pozostawiamy nasze pojazdy i po rozmowie z mieszkańcami, którzy nam udzielili cennych wskazówek na temat dalszej drogi ruszamy pieszo w kierunku „Mucharyńca”.

Na „Uroczysko Mucharyniec”, sprowadziła nas ciekawość i chęć sprawdzenia tego odludnego miejsca otoczonego lasem, które do tej pory oglądaliśmy tylko na zdjęciach satelitarnych.
„Mucharyniec”, jest niemal idealnym okręgiem (Link do zdjęć satelitarnych), nieporośniętym lasem ponoć od setek lat. Czy uda nam się znaleźć odpowiedź na pytanie, czym jest to miejsce? To tylko jeden z celów naszej dzisiejszej wędrówki.

Oczywiści również także chcemy sprawdzić ile jest prawdy w miejscowych owianych nutką tajemniczości i budzących grozę legendach. Dlatego też staranie dzisiaj dobraliśmy swoje wyposażenie zaopatrując się w kompasy, telefony komórkowe, aparaty fotograficzne, a nawet małe przenośne radio.

Bo jak głosi jedna z miejscowych legend na „Mucharyńcu”, podobno przestają działać telefony komórkowe, aparaty fotograficzne i inne urządzenia elektroniczne. Jak również powiadają miejscowi złe licho potrafi w tym miejscu poplątać ścieżki i zwieść na manowce. W razie, czego mamy kompas, więc nie powinniśmy zabłądzić w lesie.

Inna legenda opowiadana przez najstarszych mieszkańców okolicznych wsi głosi, że na „Mucharyńcu”, stała niegdyś cerkiew, która zapadła się pod ziemię. No cóż widać z tego, że legendy o zapadających się pod ziemię cerkwiach kiedyś były dość popularne. Ja tylko przypomnę dla przykładu legendę spisaną przez Oskara Kolberga o cerkwi, która zapadła się pod ziemię na „Cerkowiźnie”, koło Cieleśnicy.

Tutaj również przy okazji tej legendy ostrzegano nas przed zdradliwym bagnem, które ponoć niejednego już wciągnęło. Jak się wkrótce miał o tym przekonać nasz kolega akurat w tym przypadku ziarnko prawdy było, ale nie uprzedzajmy faktów.

Dotychczas szliśmy dość szeroką polną drogą wzdłuż zachodniej ściany lasu i chociaż miejscami polna droga była mocno zniszczona bez problemu mogliśmy omijać głębokie koleiny. Oczywiście droga nadaje się do wędrówki pieszej, ale stanowczo odradzałbym jazdę po niej jakimś innym pojazdem niż ciągnik rolniczy, z uwagi na fakt, iż miejscami naprawdę ziemia była zbytnio nasiąknięta wodą. W tym miejscu za chwilę wejdziemy w las pozostało nam do przejścia około 150 metrów na przełaj przez las, aby dotrzeć do celu.

Okręgu, który doskonale widzieliśmy na zdjęciach satelitarnych oczywiście na miejscu z uwagi na rozległość terenu zobaczyć nie możemy, ale za to możemy go wokoło obejść, przy okazji szukając dogodnego miejsca do przeprawienia się na okrągłą wyspę, która otoczona jest bagienną fosą. To właśnie ta bagienna fosa sprawia, że jest tak dobrze widoczny okręg na zdjęciach satelitarnych. Jak powiadają miejscowi niewielu dotarło na wyspę i my się również wkrótce przekonujemy, że pokonanie szerokiej na około 30-40 metrów bagiennej fosy nie jest taką prostą sprawą. Odnajdujemy również ślady prób pokonania tejże fosy, w postaci układanych pni drzew i gałęzi, ale szybko się przekonujemy o tym, że nasi poprzednicy źle wybrali miejsce, gdyż akurat w tych miejscach po prostu była za głęboka woda. Ponieważ nie pozostaje nam nic innego powoli obchodzi wkoło cały teren, co jakiś czas szukając miejsca, w którym moglibyśmy się przeprawić na wyspę.

Obchodząc bagienny krąg dostrzegamy w tym miejscu prawdziwą dzikość przyrody. A takie ślady jak te świadczą o tym, że chyba naprawdę niewielu ludzi zapuszcza się w to miejsce.

W końcu udaje się nam odnaleźć miejsce, w którym możemy się przeprawić na okrągłą wyspę otoczoną bagienną fosą. Jak się wkrótce przekonaliśmy miejsce naszej przeprawy znajdowało się zaledwie kilka metrów od punktu z którego wyruszyliśmy który to oznaczyliśmy charakterystycznym poziomym układem gałęzi drzew. A więc obeszliśmy „Mucharyniec” wkoło. Ruszamy ostrożnie na wyspę.

Foto Krzyś Wieleba.

Nasza przeprawa przez bagno została nagle przerwana przez niespodziewane pojawienie się młodego Łosia. Nie chcąc go spłoszyć niemal znieruchomieliśmy robiąc mu jedynie zdjęcia. Młody, chociaż nas widział powolutku spokojnie się oddalał tak jakby nie przejmował się wcale naszą obecnością. I chociaż usilnie wypatrywaliśmy mamy malucha nie udało się nam jej dojrzeć. 

Dopiero po odejściu młodego Łosia ruszamy na wyspę.

Niedostępna okrągła sucha wyspa otoczona bagienną fosą z całą pewnością została stworzona ręką człowieka, ale zapewne już na zawsze pozostanie tajemnicą, kto i kiedy ją stworzył. Jaką rolę spełniała ta mała wysepka, czy rzeczywiście jak to głosi legenda stała tu tylko cerkiew, a może jej pochodzenie sięga jeszcze dalej z przedchrześcijańskich czasów? Możemy się tylko domyślać, że fosa pełniła charakter obronny. Dzięki swej niedostępności i legendom o złych mocach, jakie się zrodziły na jej temat przetrwała wieki i o ile zewnętrzny krąg fosy został nieznacznie zdeformowany zapewne wskutek działalności człowieka a także sił natury, to wyspa zachowała swój pierwotny idealnie okrągły kształt.

Foto Krzyś Wieleba.

Foto Krzyś Wieleba.

Foto Krzyś Wieleba.

Foto Krzyś Wieleba.

Foto Krzyś Wieleba.

Droga powrotna a właściwie ponowna przeprawa przez bagienną fosę, pokazała nam, iż bagno potrafi być naprawdę zdradliwe. Czego doświadczył osobiście nasz kolega stawiając nogę na kępie trawy, która nagle znikła pod wodą i gdyby nie gruby kij, na którym opar cały ciężar ciała, kto wie jak by się zakończyła dla niego ta przygoda.

Na szczęście zakończyło się tylko na śmiechu mokrej i zabrudzonej odzieży. No i oczywiście nieplanowanej spontanicznej sesji fotograficznej.

Podsumowując dzisiejszą wyprawę musimy przyznać, że „Uroczysko Mucharyniec”, jest z całą pewnością ciekawym miejscem, które warto odwiedzić i chociaż nie doświadczyliśmy żadnych przygód opisanych w tutejszych legendach (no prawie żadnych), a legendy okazały się przynajmniej dla nas bez pokrycia gdyż bezbłędnie trafiliśmy i odnaleźliśmy tajemniczy krąg a złe licho nie poplątało nam ścieżek. Również nasz sprzęt elektroniczny działał tu bez zarzutu pomimo złej pogody i opadów deszczu. Mimo wszystko musimy przyznać, że wyprawa warta była zachodu poznania czegoś nowego i niewyjaśnionego gdzie przyroda rekompensowała nam to, czego nie dostarczyły opisane legendy.

Źródła:

- Część informacji została zaczerpnięta z tablicy informacyjnej umieszczonej w Krzywowólce.

- Również składamy podziękowania mieszkańcom wsi Sajówka za informacje i udzieloną pomoc w dotarciu do „Uroczyska Mucharyniec”.

-Własne obserwacje i ustalenia.