środa, 12 października 2011

Dworek w Styrzyńcu

Styrzyniec jest to wieś w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, oddalona 11 km od Białej Podlaskiej.
Wieś znana była już w XVI wieku jako własność Radziwiłłów, ale założycielem najprawdopodobniej był ówczesnego właściciel Międzyrzeca Podlaskiego Jan Zabrzeziński.
Dwór murowany w Styrzyńcu zbudowany został w 1889 roku i otoczony jest parkiem.



Czytając o majątku w Styrzyńcu w okresie międzywojennym, dowiedziałem się że był to majątek dosyć dobrze prosperujący a jego właściciel był jednym z współzałożycieli "Ziemiańskiej Spółdzielni Mleczarskiej", do której dostarczały mleko dwory z Worońca, Roskoszy i Styrzyńca, oraz ciekawostka o której nie wiedziałem, że owa Spółdzielnia znajdowała się w Wieży Zamkowej w Białej Podlaskiej.
Ostatnim właścicielem majątku był Ludwik Kugler, został on zamordowany wraz z żoną i rządcą we wrześniu 1939 roku, a ich ciała znaleziono w lesie Grabarka.



Obecnie mieści się w nim Szkoła Podstawowa. Jako ciekawostkę podam, że
przed II wojną światową w Styrzyńcu mieściła się szkoła II stopnia o dwóch salach.


Przy Szkole zachowały się resztki parku, ale z całą pewnością nie jest on tak okazały jak w czasach jego świetności. Dworek mimo wiekowej konstrukcji i w kilku miejscach odpadającego tynku prezentuje się jeszcze całkiem nieźle i pozostaje tylko mieć nadzieję, że władze gminy nie dopuszczą do tego, aby jego stan uległ pogorszeniu i w miarę wcześnie zadbają o przeprowadzenie prac remontowych.

10 komentarzy:

  1. Witam!
    Czy mogę skopiować jedno ze zdjęć i użyć na facebooku pisząc o szkole w Styrzyńcu? Proszę o zezwolenie od autora, aby uniknac kłopotów z prawami autorskimi

    OdpowiedzUsuń
  2. W sprawie wykorzystania materiałów ze mojej strony proszę napisać na adres aloszak@poczta.fm
    Podając, o jakie zdjęcie (a) chodzi i orientacyjnie o czym ma to być artykuł chyba sam Pan rozumie, że za nim wyrażę taką zgodę muszę wiedzieć do jakich celów zostanie wykorzystane.

    OdpowiedzUsuń
  3. Czy mogłabym poprosić o więcej szczegółów proszę jest to mi bardzo potrzebne !! PROSZĘ

    OdpowiedzUsuń
  4. Nie wiem, o jakie szczegóły chodzi na temat dworku czy Styrzyńca?
    Więc zaczniemy od nazwy na mapach z Rzeczypospolitej z przełomu XVI na XVII wiek występuje nazwa Styrzeniec. Dla przykładu na mapie Reymanna opracowanej na przełomie XVIII i XIX wieku dla pruskiej armii miejscowość nosi już nazwę Styrzyniec.
    Po śmierci ostatniego z bialskich Radziwiłłów, dobra styrzynieckie zostały sprzedane w 1826 przez komisja Radziwiłłowską i aż do 1919 roku co pewien czas zmieniają właścicieli.
    Pierwszy dwór zbudowany został w 1840 roku, zaś w 1889 roku został rozbudowany.
    W 1919 roku majątek nabył Józef Kupler i w rękach tej rodziny pozostał aż do 1939 roku.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W 1915r. jak większość wsi na Podlasiu podczas odwrotu wojsk rosyjskich wieś została podpalona przez Rosjan stosujących taktykę spalonej ziemi. Przez Sycynę, Styrzyniec przechodziła I Brygada Piłsudskiego która w Słowacinku zatrzymuje się na nocleg. Natomiast w Sycynie kwateruje sztab I brygady.

      Usuń
    2. Skąd Pan posiada wiadomości, że Kozacy w 1915 r. spalili Styrzyniec? Przecież wojska carskie nie niszczyły wsi, gdzie duży procent zamieszkiwali prawosławni.

      Usuń
    3. Powyżej jest informacja:
      Ostatnim właścicielem majątku był Ludwik Kugler, został on zamordowany wraz z żoną i rządcą we wrześniu 1939 roku, a ich ciała znaleziono w lesie Grabarka...

      Usuń
  5. Rosjanie podczas odwrotu za Bug stosowali tzw: „Taktykę Spalonej Ziemi”, która polegała na zniszczeniu dosłownie wszystkiego. Była to taktyka stosowana przez Kutuzowa podczas wojny z Napoleonem i skończyła się dla armii Napoleońskiej tragicznie. Cierpieniami ludności cywilnej nikt tu się nie przejmował. Tą samą taktykę Rosjanie zastosowali w czasie I wojny. Ludność cywilną wygnano siłą z domów i kazano im ewakuować się za Bug Ci, którzy nie chcieli opuszczać swoich domów, (czyli Unici) kryli się po lasach przed kozakami. To co nie spłonęło w pożarach to tylko dlatego, że albo nie zdążyli kozacy podpalić przed szybko posuwającymi się wojskami niemieckimi, lub dlatego że zostali przekupieni, ewentualnie częściowo pożary zostały ugaszone przez tych co kryli się po lasach. Niektóre wsie także ocalili polscy żołnierze walczący w armii carskiej. To wszystko jest opisane w starych książkach. I tak np: Rosjanie zniszczyli potężną Twierdzę Brześć i całe miasto Brześć a tam także mieszkali Prawosławni.
    No cóż na taką wypowiedź o tym, że Rosjanie nie niszczyli wsi pozostaje mi tylko zaproponować przeczytanie wspomnień jednego z Legionistów Pt: „ Dziennik z kampanii rosyjskiej 1914-1916”. Autor: August Krasicki. Książka jest osiągalna w bibliotece.
    Po za tym proponuje poczytać wspomnienia innych legionistów, którzy opisują jak bardzo nasze tereny były zniszczone, bo skala zniszczeń nawet dla zwykłych żołnierzy była zaskoczeniem. W tych książkach znajdują się również informacje o Styrzyńcu.

    OdpowiedzUsuń
  6. Witam,

    Najpierw jest informacja:
    "Ostatnim właścicielem majątku był Ludwik Kugler, został on zamordowany wraz z żoną i rządcą we wrześniu 1939 roku, a ich ciała znaleziono w lesie Grabarka."

    Potem jest informacja:
    "W 1919 roku majątek nabył Józef Kupler i w rękach tej rodziny pozostał aż do 1939 roku."

    Która jest dobra?
    Pozdrawiam
    Tomasz Sikorski

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Istotnie popełniłem małą literówkę powinno być Józef Kugler, który był ojcem Ludwika. Niestety w komentarzach nie ma opcji edycji tekstu abym mógł zamienić literkę " p " na g . poprawiając ten błąd.
      Mogę jedynie usunąć cały komentarz.

      Usuń